MASAL/FABL TESTİ – 4

—-; genel olarak aynı ya da farklı eserlerde olduğu gibi tekrarlanan ve tipik bir özellik taşıyan olay örgüsü, anlatım tutumu ya da imajlar şeklinde tanımlanabilir. Masallarda elma, üç, yedi, kırk, yılan buna örnektir.

Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?

(I) Masallar iyi ile kötünün mücadelesini anlatır, masalın sonunda iyilik üstün gelir. (II) Masallarda yalın, duru bir dil ve anlatım söz konusudur. (III) Masalların başında, ortasında ve sonunda kalıp sözlere yer verilir. (IV) Masallarda iyilik, güzellik, doğruluk, yardımseverlik gibi evrensel değerler; dinî ve millî ögelere yer verilir. (V) Masalların söyleyeni belli değildir, halkın ortak edebî ürünleri arasında yer alır.

Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde bilgi yanlışı yapılmıştır?

Bir zamanlar hâli vakti yerinde bir tüccar varmış. Bu tüccar işi gereği ülkeden ülkeye, kentten kente gezer dururmuş. Yine böyle bir yolculuk sırasında yol kenarında uygun bulduğu bir ağacın altında hem serinlemek hem de dinlenmek amacıyla mola vermiş. Açlığını gidermek için azık çantasını çıkarmış. Yemekle birlikte yediği hurma çekirdeklerini gelişigüzel uzaklara doğru savurmuş. Savurmasıyla birlikte aniden bir toz bulutu belirip içinden korkunç, cüsseli bir cin çıkagelmiş. Elinde kılıcı tüccarın karşısına geçip gürlemiş: “Kalk ayağa, sen benim oğlumu öldürdün, ben de seni öldüreceğim!” Tacir, “Ben kimseyi öldürmedim.” demiş. Cin, “Hurmaları yiyip çekirdeklerini fırlattın. Çekirdekler oğluma çarpıp oğlumu yaraladı, hemencecik öldü!” demiş.

Bu parçadan hareketle masal ile ilgili aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?

Bir varmış, bir yokmuş, develer tellal iken, pireler berber iken, ben anamın beşiğini tıngır mıngır sallar iken bir memleketin birinde iyiler iyisi bir padişah varmış. Her şeyi varmış ama hiç çocuğu
yokmuş. Yaşı ilerledikçe bu yüzden kederi artıyormuş… Bir gün akıllı bir pir-i fani, padişahın derdini öğrendikten sonra, “Kolayı var.” demiş. “Siz şimdi bir bahçe yaptırın, içinde güller, çiçekler, havuzlar, daha neler neler olsun.”… Padişah, bir bahçe yaptırdı ki dillere destan. Ama gel gelelim ne evlat var ne de bir müjdeli haber… Bu sefer de kafası iyice bozulur ve başlar bahçeyi dağıtmaya… Ezer, çiğner, dağıtır. Hanımı güç bela, yalvar yakar durdurabilmiş. Zaten hanımı, bahçe yapıldığı günden beri bahçeden çıkmazmış. Ağaçlarla, konuşurmuş. Bu hâllere dayanamayan yaşlı bir elma ağacı dile gelmiş: “Benim filizlerimden al, dik. Bir gün sana elma verir. Yarısını sen ye, yarısını da padişaha yedir.” demiş. Kadın filizi dikmiş, fidan olmuş, ağaç olmuş. Yedi yıl geçmiş, bir elma vermiş. Elma da elma hani; bir yanı al, bir yanı beyaz. Kadıncık durur mu? Almış elmayı, bölmüş. Yarısını kendisi yemiş, yarısını da padişaha yedirmiş. Aradan geçmiş dokuz ay on gün, nur topu gibi bir oğulları olmuş. Kurulmuş meydan, çalmış davullar… Kırk gün, kırk gece olmuş oyunlar… Gökten üç elma düştü… Kimin ne muradı varsa onun başına…

Bu masalın kahramanları ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

ATMACA İLE BÜLBÜL

Atmacanın biri alaca boyunlu bülbüle demiş.

Ama ne zaman demiş, göklerde bulutlar arasında.

Bülüblü sıkarken yaman pençelerinde,

Zavallıcık inlerken keskin tırnaklar gövdesinde,

Şöyle demiş atmaca bizimkine bütün öfkesiyle:

“Ne bağırıyorsun be, pis ufaklık?

Senden daha güçlü birinin elindesin.

Ne kadar güzel türkü söylersen söyle,

Seni ben götüreceğim istediğim yere,

Orada da yiyeceğim seni kıtır kıtır,

Ya da dilersem koyuvereceğim seni.”

Böyle demiş rüzgar kanatlı atmaca,

Yüce göklerde uçan kuş.

Biz zavallılara iyi gelmez aşırılık,

Büyükler bile yıpratır zorbalık.

Başlarına bela geldi mi ezilirler altında

Doğru işlerden yana doğru gidendir güzel yol,

Hak, alt eder zorbalığı eninde sonunda,

Çeke çeke aklı başına gelir budalanın.

Bu metinle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

Bir aslan ölmüş ve hayvanlar

Yeni kralı seçmek için toplanmışlar

Gitmiş getirmişler krallık tacını

Bir ejderhanın sakladığı yerden.

Taç bütün hayvan başlarında dennemiş,

Bakmışlar uymuyor hiçbir başa:

Kimine büyük geliyor, küçük kimine,

Kimininse boynuzları engel

Taç giymesine.

Maymun demiş, şaka ederek:

-Bir de ben deneyeyim şunu.

Almış tacı, evirmiş, çevirmiş

Türlü şaklabanlıklar ederek,

Maymun marifetleri göstererek

Bu metinle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

Prens kulenin önüne gelip “Rapunzel! Rapunzel! Uzat sarı saçlarını!” diye seslenmiş. Rapunzel de herhâlde cadı bir şey unutmuştur diyerek saçlarını tekrar aşağı uzatmış. Fakat bu sefer saçlardan tutunarak çıkan bir prensmiş. Az sonra karşısında cadı yerine prensi gören Rapunzel önce korkmuş. Çünkü o zamana kadar kuleye cadıdan başka kimse çıkmamış. Prens ise Rapunzel’in korktuğunu anlamış ve ona:

-Korkma! Ben senin sesini dinledim ve senin sesine âşık oldum, sesin çok güzel demiş.

Bunu duyan Rapunzel’in kalbi biraz ferahlamış.

-“Sen sesinden de güzelsin benimle evlenir misin?” demiş.

Bu metinle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

Bir varmış bir yokmuş, denizler altında kocaman bir sarayda yaşayan bir denizkızı varmış. Bu denizkızı, denizatları ve bazı balıkların etrafında nöbet tuttuğu bir sarayın içinde kendi kendine oyunlar oynarmış. Bu rengarenk sarayda, deniz kızı çok mutluymuş çünkü her şey huzurluymuş. Denizkızının bir sürü balık arkadaşı da varmış. Büyük küçük, yassı ya da irice bir sürü balık sarayda yaşarmış. Sarayın duvarlarında deniz yıldızları gezermiş. Sarayda deniz anaları da varmış. Hatta deniz kızının odasının içerisindeki rengarenk deniz anaları, uyku zamanı gelince bir aşağı bir yukarı yüzer, deniz kızının uyumasına yardım edermiş.

Bu metinde aşağıdakilerden hangisine özgü nitelikler ağır basmaktadır?

Sülün kız, bir de gözünü açıp bakmış ki, ne baksın; misli, menendi yok bir bahçe! Bir yanında kuşlar şakıyor, yanık yanık… Bir yanında sular akıyor oluk oluk… Ağaçlarında da türlü meyve, türlü koruk… O kuşlara kumru mu desem, kanarya mı desem, ne desem! O sulara şeker mi desem şerbet mi desem, ne desem! Meyvesini de ne siz sorun ne ben söyleyim; bulunsa bulunsa, Erem bağlarında bulunur belki…

Böyle bir yerde kimin gözü gönlü açılmaz ama, Sülün kız, o cıvıl cıvıl ötüşen kuşlara bakmış: “Ah bin gözüm, bin kulağım olsa da, bin bir sesi birden duyup dinlesem!” Diye tasa çekmeye başlamış.

Sen misin, yok yere tasaya düşen! O anda bütün kuşların ağzı, dili tutulmuş; kumrular da susmuş, kanaryalar da, bir serçe bile kanadını kımıldatmamış… O zaman, Tasa kuşu yaprakların arasından seslenmiş ona: “Avare kız, avare kız! tasa dediğin öyle olmaz, böyle olur: Geçti gül, geçti bülbül… İster ağla, ister gül…”

Bu metinle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi >u>söylenemez?

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “ancak” kelimesi diğerlerinden farklı bir görevde kullanılmıştır?