Attilâ İLHAN’ın Hayatı

Attilâ İlhan (15 Haziran 1925 – 10 Ekim 2005). Türk şair, romancı, düşünür, deneme yazarı, gazeteci, senarist ve eleştirmendir. Aydın çalışmalarıyla Türk edebiyat ve düşünce dünyasına önemli katkıları olmuştur. Tiyatro ve sinema sanatçısı Çolpan İlhan’ın ağabeyidir. 15 Haziran 1925’te İzmir Menemen’de doğmuştur. İlk ve orta eğitiminin büyük bir bölümünü İzmir ve babasının işi dolayısıyla gittikleri farklı bölgelerde tamamlamıştır. İzmir Atatürk Lisesi birinci sınıfındayken mektuplaştığı bir kıza yazdığı Nazım Hikmet şiirleriyle yakalanmasıyla 1941 Şubat’ında, 16 yaşındayken tutuklanmış ve okuldan uzaklaştırılmıştır. Üç hafta gözaltında kalmış ve iki ay hapiste yatmıştır. Türkiye’nin hiçbir yerinde okuyamayacağına dair bir belge verilince, eğitim hayatına ara vermek zorunda kalmıştır. Danıştay kararıyla, 1944 yılında okuma hakkını tekrar kazanmış ve İstanbul Işık Lisesine yazılmıştır.

Lise son sınıftayken amcasının kendisinden habersiz katıldığı CHP Şiir Armağanı’nda Cebbaroğlu Mehemmed şiiriyle ikincilik ödülünü pek çok ünlü şairi geride bırakarak almıştır. 1946’da liseden mezun olmuş ve İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesine kaydolmuştur . Üniversite hayatının başarılı geçen yıllarında Yığın ve Gün gibi dergilerde ilk şiirleri yayımlanmaya başlamıştır. 1948’de ilk şiir kitabı Duvar‘ı kendi imkânlarıyla yayımlamıştır.

1948 yılında, üniversite ikinci sınıftayken Nâzım Hikmet’i kurtarma hareketine katılmak üzere ilk kez Paris’e gitmiştir. Bu harekette faal olarak yer almıştır. Fransız toplumu ve orada bulunduğu çevreye ilişkin gözlemleri daha sonraki eserlerinde yer alan birçok karakter ve olaya temel oluşturmuştur. Türkiye’ye geri dönüşünde başı sık sık polisle derde girmiştir. Sansaryan Han’daki sorgulamalar ölüm, tehlike, gerilim temalarının işlendiği eserlerinde önemli rol oynamıştır. Şair bu gerilim havasını ilk şiirlerinde olmasa da özellikle Bela Çiçeği gibi kitaplarında eski günlerini yâd ettiği ya da eleştirdiği şiirlerini yayımlamıştır.

1951 yılında Gerçek gazetesinde bir yazısından dolayı soruşturmaya uğrayınca Paris’e tekrar gitmiştir. Fransa’daki bu dönem, Attilâ İlhan’ın Fransızcayı ve Marksizmi öğrendiği yıllardır. 1950’li yılları İstanbul – İzmir – Paris üçgeni içerisinde geçiren Attilâ İlhan, bu dönemde ismini yavaş yavaş Türkiye çapında duyurmaya başlamıştır. Yurda döndükten sonra, Hukuk Fakültesi’ne devam etmiş ancak son sınıfta gazeteciliğe başlamasıyla beraber öğrenimini yarıda bırakmıştır. Sinemayla olan ilişkisi, yine bu dönemde, 1953’te Vatan gazetesinde sinema eleştirileri yazmasıyla başlamıştır.

Attilâ İlhan ilk kalp krizini 1985 yılında geçirmiştir. Bu tarihten sonra kardiyolojik sorunları devam eden İlhan’ın 2004’ten itibaren sağlık durumu daha da bozulmuştur. 10 Ekim 2005’ de İstanbul’daki evinde geçirdiği ikinci kalp krizi sonucu hayata veda etmiştir. 2003 Sertel Demokrasi Ödülü’ne layık görülmüştür. 1946 CHP Şiir Yarışması İkinciliği, 1974 Türk Dil Kurumu Şiir Ödülü Tutuklunun Günlüğü ile 1974 Yunus Nadi Roman Armağanı Sırtlan Payı ile kazanmıştır. Vefatından sonra 2007 yılında kurulan Attilâ İlhan Bilim Sanat Kültür Vakfı çalışmalarına günümüzde devam etmektedir.

Bizi Takip Edin❤️

Diyariedebiyat.com ailesi olarak sunduğumuz paylaşım ve içerikleri yakından takip etmek için sosyal medyada bizi takip edin.

📌İnstagram hesabımızı takip etmek için tıklayın.

📌Facebook grubumuza katılmak için tıklayınız.