TÜRK EDEBİYATINDA İLKLER

Orhun Yazıtlarının Türk Edebiyatı Açısından Önemi

Türk edebiyatında bilinen ilk Türk şair: Aprinçur Tigin (8. yy – Uygur edebiyatı)

Türk edebiyatında bilinen ilk lirik şair ve eseri: Aprinçur Tigin “Sevgili” (8. yy – Uygur edebiyatı)

Türk edebiyatında bilinen ilk Türk destanı: Alp Er Tunga Destanı (Saka Türklerinin)

Türk edebiyatında bilinen sagu türünün ilk örneği: Alp Er Tunga Sagusu (Saka Türklerinin)

Dünyanın halen yaşayan en uzun Türk destanı: Kırgız Türklerine ait olan “Manas Destanı”

Türk edebiyatında ilk İslami Türk destanı: Satuk Buğra Han Destanı

Türkçeyi resmi dil ilan eden ilk Türk Devleti: Karahanlılar

Türkçeyi resmi dil ilan eden ilk Türk Beyliği: Karamanoğulları

İslamiyet etkisinde ilk ürünler: Kutadgu Bilig, Divan-ı Lügati’t Türk, Atabetül Hakayık, Divanı Hikmet

İlk sözlüğümüz ve yazarı: Kaşgarlı Mahmut “Divan-ı Lugati’t Türk” (1072-1077)

İslamiyet etkisiyle yazılan ilk eser ve yazarı: Yusuf Has Hacib “Kutadgu Bilig” (1069-1070)

Mesnevi şeklinde yazılmış ilk eser ve şairi: Yusuf Has Hacib “Kutadgu Bilig” (1069-1070)

Aruz vezninin kullanıldığı ilk eser ve yazarı: Yusuf Has Hacib “Kutadgu Bilig” (1069-1070)

Siyasetname özelliği taşıyan ilk eserimiz: Yusuf Has Hacib “Kutadgu Bilig” (1069-1070)

İlk mutasavvıf şair ve eseri: Hoca Ahmet Yesevi “Divan-ı Hikmet”

Dede Korkut Hikâyelerinden ilk bahseden: “Camiü’t- Tevarih” adlı yapıtında ünlü tarihçi Reşidüddin

Dede Korkut Hikâyelerini Arap harfleriyle ilk neşreden: Kilisli Muallim Rıfat Bilge

Dede Korkut Hikâyelerini Yeni harflerle ilk neşreden: Orhan Şaik Gökyay

Divan edebiyatının kurucusu ve ilk şairi: Hoca Dehhani (13. yy)

Türk edebiyatında divan sahibi ilk şairimiz: Yunus Emre (13. yy)

Divan edebiyatında tuyuğ nazım şeklini ilk kullananlar: Kadı Burhanettin ve Nesimi

Türk edebiyatında ilk hamse sahibi şairimiz: Ali Şir Nevai (15. yy)

Türk edebiyatında ilk bibliyografya yazarı ve eseri: Kâtip Çelebi “Keşfu’z-Zünun”

Divan edebiyatında süslü nesrin ilk temsilcisi ve eseri: Sinan Paşa (1437-1486) “Tazarurname” (15. yy)

Türk edebiyatında ilk hatıra (anı) yazarı ve eseri: Babür Şah “Babürname” (16. yyl)

Türk edebiyatında ilk fabl yazarı ve eseri: Şeyhi “Harname” (15. yy)

Türk edebiyatında ilk edebi mektup ve yazarı: Fuzuli “Şikâyetname” (16. yy)

Türk edebiyatında ilk gezi yazarımız ve eseri: Seydi Ali Reis “Miratü’l Memalik” (16. yy)

Matbaada basılan ilk kitap ve yazarı: Vani Efendi’nin “Vankulu Lügati ”

Şiir yazan ilk padişah: II. Murat

İlk defa mahlas kullanan padişah: Fatih Sultan Mehmet (Avni)

En çok şiir söyleyen padişah: Kanuni Sultan Süleyman (Muhibbi)

Divan sahibi ilk Osmanlı padişahı: III. Murat

“Divan Edebiyatı” ifadesini ilk kullananlar: Ömer Seyfettin ve Ali Cani Yöntem

Hikemi tarzı ilk şairi: Nabi (1642-1712)

Türki-i Basit akımının en güçlü temsilcileri: Edirneli Nazmi ve Tatavlalı Mahremi

Türki-i Basit akımının öncüsü: Aydınlı Visali (15. yy)

Türk edebiyatında en meşhur şarkı yazarı: Nedim (?-1730)

Türk edebiyatında ilk şarkı örnekleri: Naili

Divan edebiyatında mahallileşme akımının ilk temsilcisi: Nedim (?-1730)

Sebk-i Hindi tarzının en önemli temsilcisi: Şeyh Galip

Sebk-i Hindi tarzının ilk şairi: Naili

Türk edebiyatında çocuk ele alınarak yazılan ilk nasihatname yazarı ve eseri: Ahmedi Dai “Nuşirevan”

Divan edebiyatında çocuklar için yazılan ilk eser ve yazarı: Nabi “Hayriye” (1642-1712)

Türk edebiyatında ilk şehir kasidesi yazarı ve eseri: Ahmedi (Bursa) (14. yy)

Divan edebiyatında mesnevi yazan ilk ve tek Türk kadın şair: Hubbi Hatun

Divan edebiyatının bilinen ilk kadın şairi: Zeynep Hatun (15. yy)

Türk edebiyatında ilk akrostişli şair: Mihri Hatun

Türk edebiyatında Türkçe yazılan ilk fütüvetname yazarı: Haliloğlu Yahya Burgazi (13. yy)

Türk edebiyatında ilk siyer yazarı ve eseri: Erzurumlu Darir “Siretü’n Nebi” (14. yy)

Türk edebiyatında ilk şehrengiz: Mesihi

Türk edebiyatında ilk sakiname yazarı: Ahmedi Dai

Türk edebiyatında ilk inşa yazarı ve eseri: Ahmedi Dai “Tererssül”

Anadolu Türkçesiyle yazılan ilk eser: Ahmet Fakih’in yazdığı “Çarhname” (13. yy)

Türk edebiyatında ilk te’lif mesnevi yazarı ve eseri: Âşık Paşa “Garipname” (14. yy)

Türk edebiyatında ilk manzum fıkıh kitabı yazarı ve eseri: Gülşehri “Kuduri Tercümesi” (14. yüzyıl)

Türk edebiyatında ahilik hakkında bilgi: Gülşehri (14. yüzyıl)

Türk edebiyatında ilk fabl çevirisi: Gülşehri (14. yy)

Türk edebiyatında ilk mahlas kullanan şair: Gülşehri (14. yy)

Türkçe ilk mevlit yazan: Süleyman Çelebi “Vesiletü’n-Necat” (15. yy)

Türkçe ilk manzum mevlit metnini yazan: Ahmedi (14. yy)

Türk edebiyatında Anadolu’da ilk mersiye: Ahmedi (14. yy)

Türk edebiyatında Anadolu’da ilk aşk mesnevisi: Şeyyad Hamza “Yusuf u Züleyha” (13. yy)

Türk edebiyatında güvenilir ve alfabetik ilk tezkire yazarı ve eseri: Latifi “Tezkiret’ül Şuara” (16. yy)

Türk edebiyatında Anadolu sahasında yazılan ilk tezkire yazarı ve eseri: Edirneli Sehî Bey “Heşt Behişt”

Türk edebiyatında ilk tezkire yazarı ve eseri: Ali Şir Nevai “Mecalis-ün Nefais” (15. yy)

Türk edebiyatında ilk ve tek mensur hamseyi yazan sanatçı: Nergisi

Türk edebiyatında Anadolu sahasında hamse sahibi ilk şairimiz: Hamdullah Hamdi (15. yüzyıl)

İlk resmi gazetemiz: Takvim-i Vekayi (1831)

İlk yarı resmi gazetemiz: Ceride-i Havadis (1840) (İngiliz Churchill tarafından çıkarılmıştır.)

İlk özel gazetemiz: Tercüman-ı Ahval (1860) (Şinasi ve Agâh Efendi birlikte çıkarmıştır.)

İkinci özel gazetemiz: Tasvir-i Efkâr (1862) (Şinasi çıkarmış ve daha sonra Namık Kemal’e devretmiştir.)

Yurt dışında çıkan ilk Türk gazetesi: Hürriyet (1868) (Namık Kemal ve Ziya Paşa çıkarmıştır.)

İlk defa muhabir gönderen, ilk defa gazeteyle birlikte ek yayın veren gazete: Ceride-i Havadis

İlk resimli gazetemiz: Ayine-i Vatan (1866) (Mehmet Arif Bey tarafından çıkarılmıştır.)

Fotoğraflı yayınlanan ilk gazetemiz: Musavver (1872)

Ticari ilanlara ilk defa yer veren gazete: Muhbir

Promosyon uygulaması başlatan ilk gazete: Hadika (Tohum ve toprak vermiştir.)

Türk edebiyatında ilk mizah dergisi: Teodor Kasap’ın çıkardığı “Diyojen”

Türk edebiyatında ilk Türkçe aylık bilim dergisi: Münif Paşa’nın çıkardığı “Mecmua-i Fünun” (1831)

Türk edebiyatında ilk resimli dergi: Mustafa Refik’in çıkardığı “Mirad” (1862)

Türk edebiyatında ilk çocuk dergisi: Mümeyyiz (1869-1870)

Türk edebiyatında ilk meslek dergisi: Vakayi-i Tıbbiye

Türk edebiyatında en uzun süreli edebiyat dergisi: 1933 yılında çıkmaya başlayan “Varlık” dergisi

Türk edebiyatında ilk roman çevirisi: Yusuf Kamil Paşa “Fenelon adlı yazarın Telemak adlı romanı” (1859)

Türk edebiyatında ilk yerli roman ve yazarı: Şemseddin Sami “Taaşşuk-ı Talat ü Fitnat” (1872)

İlk edebi roman ve yazarı: Namık Kemal “İntibah” (1876)

İlk tarihî roman denemesi ve yazarı: Ahmet Mithat Efendi “Yeniçeriler”

İlk tarihi roman ve yazarı: Namık Kemal “Cezmi” (1880) (Türk – İran savaşları anlatılır.)

Romantizmden realizme geçişin ilk örneği: Samipaşazade Sezai “Sergüzeşt”

İlk realist roman ve yazarı: Recaizade Mahmut Ekrem “Araba Sevdası” (1896)

İlk köy romanı ve yazarı: Nabizade Nazım “Karabibik” (1890)

İlk psikolojik roman denemesi ve yazarı: Nabizade Nazım “Zehra” (1896)

İlk psikolojik roman ve yazarı: Mehmet Rauf “Eylül” (1901)

İlk natüralist roman ve yazarı: Nabizade Nazım “Zehra” (1896)

İlk tezli roman ve yazarı: Nabizade Nazım “Zehra” (1896)

Türk edebiyatının ilk korku romanı ve yazarı: Hüseyin Rahmi Gürpınar “Gulyabani”

İlk polisiye roman ve yazarı: Ahmet Mithat Efendi “Esrar-ı Cinayet”

Türk edebiyatında ilk kadın polisiye roman yazarı ve eseri: Fahriye Şükrü “Pembe Evin Esrarı”

Bilinç akışı tekniğinin ve iç konuşmanın kullanıldığı ilk roman: Recaizade Mahmut Ekrem “Araba Sevdası” (1896)

Resimlenen ilk romanımız: Ressam Halil Paşa tarafından resimlenen “Araba Sevdası”

Yabancı dile çevrilen ilk Türk polisiye roman: Ahmet Ümit “Sis ve Gece”

Batılı anlamda ilk roman ve yazarı: Halit Ziya Uşaklıgil “Mai ve Siyah” (1897)

İlk kadın romancımız: Ahmet Cevdet Paşa’nın kızı Fatma Aliye Hanım (1862-1924) “Muhadarat” (1892)

Yanlış Batılılaşmayı işleyen ilk defa roman ve yazarı: Ahmet Mithat Efendi “Felatun Bey ve Rakım Efendi”

Türk romancılığında ilk alafranga tip: Ahmet Mithat Efendi’nin roman kahramanı olan “Felatun Bey”

Türk edebiyatında ilk macera romanı: Ahmet Mithat Efendi “Hasan Mellah ve Hüseyin Fellah”

Kurtuluş Savaşı’na değinen ilk roman ve yazarı: Yakup Kadri Karaosmanoğlu “Yaban”

Cumhuriyet dönemi köy romancılığının ilk örneği: Yakup Kadri’nin “Yaban”

Kurtuluş Savaşı’nı doğrudan ilk işleyen roman ve yazarı: Halide Edip Adıvar “Ateşten Gömlek”

İlk otobiyografik roman: Peyami Safa’nın “Dokuzuncu Hariciye Koğuşu”

Dünya roman tarihinde kahramanın adı verilmeyen ilk roman: Peyami Safa’nın “Dokuzuncu Hariciye Koğuşu”

Post-modern tarzda verilen ilk eser ve yazarı: Oğuz Atay “Tutunamayanlar”

İç monolog tarzda yazılan ilk roman ve yazarı: Adalet Ağaoğlu “Bir Düğün Gecesi”

İlk nehir roman örnekleri: Yakup Kadri Karaosmanoğlu

Dış Türkleri konu alan ilk roman ve yazarı: Ahmet Hikmet Müftüoğlu “Gönül Hanım”

Unesco’nun 2014 yılında anma programına aldığı ilk Türk kadın yazar: Halide Edip Adıvar

Türkiye’de yeraltı edebiyatının ilk roman örneği ve yazarı: Metin Kaçan “Ağır Roman”

Türk edebiyatında pastiş tekniğini bütüncül bir genişlikte romanda kullanan ilk kişi: Latife Tekin

Türk edebiyatında iki yazarın birlikte yazdığı ilk roman: Fatma Aliye Hanım ve Ahmet Mithat Efendi “Hayal ve Hakikat”

İlk çocuk romanı: Mahmut Yesari’nin “Bağrı Yanık Ömer”

Ülkemizdeki ilk çocuk çizgi romanı: Kara Maske (1943)

İlk yerli çizgi roman karakteri: Köroğlu (1953)

İlk TDK roman ödülü: “Suçumuz İnsan Olmak” (1957) Oktay Akbal

İlk hikâye denemesi ve yazarı: Emin Nihat Bey’in “Müsameretname”si

İlk hikâye ve yazarı: Ahmet Mithat Efendi “Letaif-i Rivayat” (25 cüz) (1871-1896)

Batılı anlamda ilk hikâye ve yazarı: Samipaşazade Sezai “Küçük Şeyler” (1890)

Türk edebiyatında kölelik sorununun ilk defa ele alındığı eser: Ahmet Mithat Efendi “Esaret” adlı uzun hikâyedir.

Konuşma diliyle yazılmış ilk hikâyenin yazarı: Ömer Seyfettin

Hikâyede gerçek anlamda ilk kez Anadolu’yu işleyen: Refik Halit Karay

Cumhuriyet Dönemi’nde korku türünde örnekler veren ilk hikâyeci: Kenan Hulusi Koray

Hikâye kavramı yerine öykü kavramını öneren ilk kişi: Nurullah Ataç

İlk tiyatro oyunu çevirisi yapan yazarımız: Ahmet Vefik Paşa (Moliere’den çeviriler yapmıştır.)

İlk uyarlama tiyatro eserinin yazarı: Ahmet Vefik Paşa

İlk yerli tiyatro oyunu yazarımız ve eseri: Şinasi “Şair Evlenmesi” (1859)

Sahnelenen ilk tiyatro oyunu ve yazarı: Namık Kemal “Vatan yahut Silistre”

Dram türünde yazılan ilk tiyatro ve yazarı: Abdülhak Hamit “Afife Anjelik”

Aruzla yazılan ilk manzum tiyatro eseri ve yazarımız: Abdülhak Hamit “Eşber”

Heceyle yazılan ilk manzum tiyatro eseri ve yazarımız: Abdülhak Hamit “Nesteren”

Yabancı ülkede geçen (egzotik) bir macerayı anlatan ilk tiyatro yapıtı: Abdülhak Hamit Tarhan’ın “Finten”i

İlk karakter komedileri ve yazarı: Direktör Ali Bey “Kokana Yatıyor”, “Geveze Berber”, Misafir-i İstiklal”

Türk edebiyatında ilk operet yazarı ve eseri: Direktör Ali Bey “Letafet”

Türk edebiyatının ilk trajedi yazarı: Ali Haydar Bey

Türk edebiyatında epik tiyatronun kurucusu ve eseri: Haldun Taner “Keşanlı Ali Destanı” (1964)

İlk kabare tiyatrosu: Haldun Taner’in “Devekuşu Kabare Tiyatrosu” (1962)

İlk yerli tiyatro binası: Naum Tiyatrosu (1844)

İstanbul’da temsil vermek üzere kurulan ilk tiyatro: Gedik Paşa Tiyatrosu

İlk Türk tiyatrosu: Osmanlı Tiyatrosu Güllü Agop

Yurt dışında profesyonel sahnede oynanan ilk Türk oyunu: Cevat Fehmi Başkut “Paydos”

İlk Müslüman kadın tiyatro oyuncusu: Afife Jale (Hüseyin Cahit’in yazdığı “Yamalar” adlı oyunda oynamıştır.)

İlk kadın opera sanatçısı: Semiha Berksoy

Batı etkisindeki Türk edebiyatında bilinçli ilk temsilcisi: Şinasi

İlk makale ve yazarı: Şinasi “Tercüman-ı Ahval Mukaddimesi”

İlk fabl çevirisi yapan yazarımız: Şinasi, La Fontaine’den çeviriler yapmıştır.

Edebiyatımızda Batılı anlamda ilk fabl örneği: Şinasi “Eşek İle Tilki Hikâyesi”

Türk edebiyatında noktalama işaretini ilk kullanan yazarımız ve eseri: Şinasi “Şair Evlenmesi”

İlk çeviri şiirler ve şairi: Şinasi “Tercüme-i Manzume”

Türk edebiyatında başlık kullanılan ilk şiir ve şairi: Şinasi “Arz-ı Muhabbet”

İlk kez Anadolu’yu işleyen yazarımız: Refik Halit Karay (1888-1965)

İlk edebiyat tarihçimiz: Abdulhalim Memduh Efendi (1866-1904)

Batılı anlamda ilk edebiyat tarihçimiz: Mehmet Fuat Köprülü (1890-1966)

Cumhuriyet Dönemi’nde yazılan ilk edebiyat tarihi kitabı: İsmail Habip Sevük “Türk Teceddüt Edebiyatı Tarihi”

İlk fıkra yazarı: Ahmet Rasim (1864-1932)

İlk Türk sosyoloğu: Ziya Gökalp (1875-1924)

Dilde sadeleşmeyi savunan ilk yayın organı: Genç Kalemler

Edebiyatımızdaki milli dönemin açılmasına öncülük eden: Mehmet Emin Yurdakul

Şiirde ilk defa Türk kelimesini kullanan şair: Mehmet Emin Yurdakul

Serbest vezni kullanan ilk şair: Nazım Hikmet

Basamaklı şiirin ilk örneğini veren şair: Nazım Hikmet “Açların Gözbebekleri”

İlk fütürist (gelecekçi) sanatçımız: Ercüment Behzat Lav

Türk edebiyatında işçileri anlatan ilk şair: İlhami Bekir Tez

İlk TDK şiir ödülü: “Delice Böcek” şiiriyle Fazıl Hüsnü Dağlarca

Batı nazım şekillerini ilk defa kullanan şairimiz: Edip Ayel (1894-1957)

Yazıya geçirilen ilk masallar: Billur Köşk Masalları

Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatında kurulan ilk edebi topluluk: Yedi Meşaleciler

Edebiyatımızda yayımlanan ilk ortak kitap: Yedi Meşale

Edebiyatımızda yayımlanan ikinci ortak kitap: Garip

Türk edebiyatında Nobel Edebiyat Ödülü’ne aday gösterilen ilk erkek yazar: Yaşar Kemal

Türk edebiyatında Nobel Edebiyat Ödülü’ne aday gösterilen ilk kadın yazar: Leyla Erbil

Türk edebiyatında Nobel Edebiyat Ödülü’nü alan ilk ve tek kişi: Orhan Pamuk

Türk Edebiyatında ilk defa realizm ve natüralizmden bahseden ve bu akımlar hakkında bilgi veren sanatçı: Beşir Fuat

Türk edebiyatının ilk pozitivist ve materyalist sanatçısı: Beşir Fuat

Türk edebiyatında işçi-patron münasebetlerini ele alan ve işçi haklarını savunan ilk eser: Refik Halit Karay “Hakkı Sükût”

Türk edebiyatında âşık edebiyatı üzerine ilk çalışmayı yapan sanatçı: Fuat Köprülü

Türk edebiyatında verem temasının ilk defa işlendiği eser ve yazarı: Namık Kemal “Zavallı Çocuk” adlı tiyatro

İlk felsefi çeviri eseri ve yazarı: Münif Paşa “Muhaverât-ı Hikemiyye”

Türk edebiyatında kadın haklarının savunulduğu ve kadın sorunlarının işlendiği ilk eser: Ahmet Mithat Efendi “Felsefe-i Zenan” adlı eserdir. Aynı zamanda mektup türünde yazılan ilk eserdir.

Türk edebiyatında üst kurmaca metinleri ilk defa yazan: Ahmet Mithat Efendi “Müşahedat” adlı romanıdır.

Türk edebiyatında köyden şehre göçü ilk kez işleyen: Orhan Kemal

Türk edebiyatında felsefe üzerine eser veren ilk kadın yazar: Fatma Aliye Hanım

Batılı anlamda Türk edebiyatında bir kadın kaleminden çıkan ilk şiir kitabı: Nigar Hanım “Efsus” (Bu kitapta nesir yazıları da vardır.)

Edebiyat sözcüğünü bizde ilk kullanan: Şinasi

İlk atasözleri kitabı ve yazarı: Şinasi “Durub-i Emsal-ı Osmaniye” (1863)

İlk özdeyiş örneklerini veren: Direktör Ali Bey “Lehçet’ül Hakayık”

Batılı anlamda ilk günlük ve yazarı: Direktör Ali Bey “Seyahat Jurnali”

Batılı anlamda ilk gezi yazısı ve yazarı: Ahmet Mithat Efendi “Avrupa’da Bir Cevelan”

Batılı anlamda ilk anı yazısı ve yazarı: Akif Paşa “Tabsıra”

İlk edebi tartışma: Ziya Paşa ile Namık Kemal arasında olmuştur.

Batılı anlamda ilk eleştiri yazısı: Namık Kemal “Lisan-ı Osmanî Edebiyatı Hakkında Bazı Mülahazat-ı Şamildir.”

İlk eleştiri kitabı (yapıtı) ve yazarı: Namık Kemal “Tahrib-i Harabat” (yazılış 1874, basılış 1885)

Edebiyatımızda objektif eleştirinin nasıl olacağını ilk açıklayan: Recaizade Mahmut Ekrem

İlk edebiyat teorisi yapıtı: Recaizade Mahmut Ekrem’in “Talim-i Edebiyat”ı

İlk antoloji yazarı ve eseri: Ziya Paşa “Harabat Antolojisi” (üç cilt) (1874)

Edebiyat tarihi adıyla yazılan ilk eser: Abdülhalim Memduh’un “Tarih-i Edebiyat-ı Osmaniye”

Türk edebiyatında ilk mülakat yazarı ve eseri: Ziya Paşa “Rüya”

Uyaksız ilk şiir ve şairi: Abdülhak Hamit Tarhan “Validem”

Pastoral ilk şiir ve şairi: Abdülhak Hamit Tarhan “Sahra” (1879)

Tanzimat’tan sonraki edebiyatımızın ilk kadın şairi: Nigar Hanım

Edebiyatımızda günlük terimini ilk kullanan: Falih Rıfkı Atay

Edebiyatımızda ilk edebi topluluk: Servetifünun

Edebiyatımızda ilk Türkçe edebi dergi: Servetifünun

Edebiyatımızda ilk edebi bildiriyi yayımlayan topluluk: Fecriati Topluluğu

Dilde sadeleşmeyi savunan ilk yayın organı: Genç Kalemler Dergisi

İlk çocuk şiirleri ve şairi: Tevfik Fikret “Şermin”

Şiirde noktalama işaretini kullanan ilk şair: Tevfik Fikret

Kafiyeyi şiire serperek klasik nazım şekillerinden farklı ilk örnekleri veren: Tevfik Fikret

Serbest müstezadı aruzla deneyen ilk şair: Tevfik Fikret

Türk edebiyatında terza-rima nazım şeklinin kullanıldığı ilk şiir: Tevfik Fikret “Şehrâyîn”

Türk edebiyatında anjambmanı ilk kullanan şair: Tevfik Fikret

İlk köy şiiri ve şairi: Muallim Naci “Köylü Kızların Şarkısı”

Edebiyatımızda mensur şiirin ilk örneklerini yazan şair: Halit Ziya Uşaklıgil “Mensur Şiirler”

Sone nazım biçimini ilk kez kullanan şair: Süleyman Nesip

İlk tarih ve coğrafya ansiklopedi yazarı ve eseri: Şemsettin Sami “Kamus’ul Alam” (4 cilt) (1889-1898)

Türkçe adının kullanıldığı ilk dil bilgisi kitabı ve yazarı: Süleyman Paşa “Sarf-ı Türki” (1876)

İlk Türkçe sözlük ve yazarı: Şemsettin Sami “Kamus-i Türki”