KLASİSİZM (KURALCILIK)

• 17. yüzyıl ortalarında Fransa’da ortaya çıkmıştır.

• Akıl, sağduyu ve doğaya önem verilir.

• Konular, Eski Yunan ve Latin kaynaklarından alınır.

• Sanat sanat içindir, anlayışı hâkimdir.

• Sanatçılar, yapıtlarında kişiliklerini gizlerler.

• Düş ve duygu değil, mantık ve ölçü önemlidir.

• Yapıtlarda değişmez tipler oluşturulmuştur.

• Kahramanlar, ruhsal özellikleriyle ele alınır.

• Sanatta sıkı kuralların bulunması ve bunlara uyulması gerektiğine inanan klasikler Tiyatroda üç birlik kuralına yer, zaman ve olay birliğine uyulur.

• Anlatımda sokak dili değil, seçkin çevrelerin dili yalın bir biçimde kullanılmıştır.

• Kahramanlarını hep soylu tabakadan seçen klasikler, eserlerinde kaba ve çirkin sözlere de yer vermezler.

• Sanatçının görevi, tabiatı akla uygun bir biçimde taklit etmektir. Tabiatı taklit etmek, insanın değişmeyen, “akıl, irade” gibi asli öğelerini anlatmaktır.

• Klasisizmde genellikle din dışı konulara ilgi duyulmuştur.

• Klasik sanatçılar, konularını çoğunlukla tarihten, hatta mitolojiden seçerler. Çünkü Yunan ve Latin edebiyatının etkisindedirler.

• Tiyatro (trajedi) ve şiir önem kazanır, roman geri plana itilir.

Dünya Edebiyatındaki Klasisizm Temsilcileri:

Racine: Trajedi

Madam De La Fayette: Roman

Bousset: Hitabet

La Bruyere: Karekter Oluşturma

La Fontaine: Fabl

Boileau: Şiir

Moliere: Komedi

Corneille: Trajedi

Fenolon:Roman

Türk Edebiyatında Klasisizm Temsilcileri:

Şinasi’nin La Fontaine’den; Ahmet Vefik Paşa’nın da Moliere ’den yaptığı çeviri ve adapteler klasisizmi edebiyatımızda tanıtmıştır.

Örnek bir klasisizm metni inceleme:

Aşağıdaki metin, Racine’in klasisizmin özelliklerini yansıtan Andromak adlı trajedisinden alınmıştır.

Hiç şüphe etmem, madam, kocanızdır mutlaka,
Bu mucizeyi yapan Hektor’dur ruhunuzda.
İster ki, varlığiyle Troya tekrar doğrulsun,
Size saklattığı bu uğurlu çocuğunun.
Pirüs onu vadetti size, duydunuz demin,
Madam, bir tek kelime beklerdi vermek için.

Parça, klasisizm akımını temsil eden bir eserden alınmıştır. Karakterler hem toplumun üst kesimlerinden alınmış -“madam” diye hitap edilmesinden anlaşılıyor- hem de Yunan mitolojisine aitlerdir: Hektor, Pirüs. “Troya” tarihten alınmış bir olaydır. Dil ve anlatımda kural ve ölçülere sadık kalınmıştır. İlk iki dizede yarım uyak, son iki dize çiftinde tam uyak kullanılmıştır. Tüm parça 14’lü hece ölçüsüyle yazılmıştır.

Klasisizm soruları:

1- ……. kuramcısı olan Boileau, …… adlı yapıtında, “Akıl ve mantığı seviniz, eserleriniz görkem ve değerini ondan alsın.” diyerek bu akımın en önemli özelliklerinden olan akıl ve sağduyu egemenliğini gözler önüne sermiştir. Bu cümlede boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden hangileri getirilmelidir?

A) Klasisizmin – Şiir Sanatı

B) Sembolizmin – Kötülük Çiçekleri

C) Romantizmin – Cromwell

D) Realizmin – Madam Bovary

E) Hümanizmin – Denemeler

2- Eski Yunan ve Latin kaynaklarına bağlı kalarak bu kaynaklardan beslenen akımın sanatçıları, erdem ve ahlak unsurlarına büyük önem vermişlerdir. Anlattıkları karakterlerdeki mükemmeliyetçiliği yazı dillerine de yansıtmışlar, konuyu kusursuz bir dille ortaya koymaya özen göstermişlerdir.

Yukarıda sözü edilen sanatçılar, hangi edebiyat akımına bağlı olabilirler?

A) Romantizm

B) Natüralizm

C) Sürrealizm

D) Klasisizm

E) Sembolizm

3- 17. yüzyılda Fransa’da ortaya çıkan bu akımın düşünce temellerini Descartes’in “akılcılık” felsefesi oluşturur. “Düşünüyorum, öyleyse varım.” diyen Descartes’in bu felsefesine göre gerçek ve doğru ancak akıl yoluyla bulunabilir. “1660 Ekolü” olarak bilinen bu akım duyguların aklın denetiminde olması gerektiğini savunur.

Bu parçada sözü edilen edebiyat akımı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Romantizm

B) Realizm

C) Klasisizm

D) Parnasisizm

E) Natüralizm

Bizi Takip Edin

Diyariedebiyat.com ailesi olarak sunduğumuz paylaşım ve içerikleri yakından takip etmek için sosyal medyada bizi takip edin.

📌Facebook grubumuza katılmak için tıklayınız.

📌Telegram grubumuza katılmak için tıklayınız.

📌İnstagram hesabımızı takip etmek için tıklayın.

📌Twitter takip için tıklayınız.