Letrizm / Harfçilik Nedir

“Harfçilik” anlamına gelen ve “lettre” (harf) kelimesinden türetilen letrizm (lettrisme), İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra görülen ve öncülüğünü Romen asıllı İsidore Isou’nun yaptığı bir şiir akımıdır.

Letrizm, mevcut şiir/edebiyat anlayışlarını bütünüyle reddeden ve geleneği bütünüyle yıkmak isteyen bir anlayışın ürünüdür. Söz konusu reddediş, şiirin sadece bilinen birtakım genel ifade biçimlerine, şekline, muhtevasına değil, dilin yüzyıllar içinde teşekkül etmiş geleneksel işleyişi ve onun anlam dünyasınadır. Kelimelerin yapısı ve manası da reddedilerek en gelişmiş ifade ve anlaşma vasıtası olan dil, saf harf ve sese indirgenir.

Çünkü letrislere göre yüzyıllardan beri çıkarlarımıza alet ettiğimiz günümüz dilinin saflığı yok edilmiştir. Onu başlangıcındaki saflığına döndürmeli ve bu konuda hürriyetine kavuşturulmalıyız. Bu da dilin, en küçük birim durumundaki harflere ve onların karşılıkları olan seslere indirgenmesiyle mümkün olur. Üstelik böylece evrensel bir dil ortaya konmuş olacaktır. Akımın öncüsü İsodore İsou, bu konuda şunları söyler:

“Harf ötesinde hiçbir şey yoktur. Aklımızda harf olmayan ya da harf olamayacak hiçbir şey yoktur. Yüzyıllardan beri, damar sertliğine uğramış 24 harf içinde çürüyüp giden alfabeye 19 yeni harf katmış olmakla öğünebiliriz.”(Karaalioğlu, 1971,s.89)

Kısaca;

• Bazı özellikleriyle dadaizmle benzerlik taşır. Mevcut şiir anlayışına ikisi de karşıdır.

• Kelimelerin yapısı da anlamı da reddedilir.

• Ses taklidi yoluyla anlam ötesi bir müzikalite oluşturmayı amaçlar. Bunun için alfabeye 19 yeni harf ekler.

• Letrizm, estetik ve sanatsallıktan uzaktır.

• Savundukları düşünceye göre yazılan bir şiir seslerin peş peşe sıralanmasından ibarettir.

• II. Dünya Savaşı’ndan sonra bunalım yaşayan gençlerin isyanıdır.

Bizi Takip Edin

Diyariedebiyat.com ailesi olarak sunduğumuz paylaşım ve içerikleri yakından takip etmek için sosyal medyada bizi takip edin.

📌Facebook grubumuza katılmak için tıklayınız.

📌Telegram grubumuza katılmak için tıklayınız.

📌İnstagram hesabımızı takip etmek için tıklayın.

📌Twitter takip için tıklayınız.