MESNEVİ NEDİR?

Sözlük anlamı ikişer ikişerdir. Aynı vezinde ve her beyti diğer beyitlerden bağımsız olarak kendi içinde kafiyeli olan nazım biçimidir.

Mesnevi, Fars edebiyatına has bir nazım biçimidir. İlk kez 10. yy’da Firdevsi’nin Şehnâme’sinde görülür.

*Her beyit kendi arasında kafiyelidir.

*Kafiye şeması aa, bb, cc, dd, … şeklindedir.

*Her beytin konu bütünlüğü kendi içindedir.

*Bağımsız beyit yapısı sayesinde uzun anlatılara uygundur.

*Mesnevi nazım biçimiyle genellikle uzun aşk hikâyeleri, destani konular ve öğretici yönü baskın olan dinî, tasavvufî ve ahlaki eserler ve manzum sözlükler yazılmıştır.

NOT: Aynı şair tarafından yazılan beş mesneviye hamse denir. İlk hamse şairi Nizami Gencevi’dir. Türk edebiyatında hamse sahibi olan ilk şair ise Ali Şir Nevayi’dir. Anadolu’da il hamse sahibi ise Hamdullah Hamdi‘dir.

*Fuzuli’nin hamsesi yoktur.

*İlk Türkçe büyük telif mesnevi Aşık Paşa’nın Garipname’sidir.

Belli Başlı Mesneviler:

• Yunus Emre > Risaletün Nushiyye

• Mevlana > Mesnevi

• Tursun Fakih > Gazavatı Resulullah

• Âşık Paşa > Garipname

• Şeyyad Hamze > Yusuf u Zeliha

• Fuzuli > Leyla vü Mecnun

• Şeyhi > Hüsrev ü Şirin

• Şeyh Galip > Hüsn ü Aşk

Mesnevinin Bölümleri:

Giriş (Sebebi telif): Eserin yazılma şekli anlatılır. Genellikle şairler eserlerinin ya rüyalarında duydukları fakat sahibini görmedikleri manevi bir sesle ya da dostlarının isteği üzerine yazdıklarını söylerler. Burada şairin ve başka şairlerin sanat anlayışlarıyla ilgili değerlendirmelere de rastlanır.

Asıl Bölüm: Asıl konunun işlendiği bölümdür. Ağaz-ı Dâstan olarak da bilinir. Mesneviler, konularına göre farklılık gösterir.

Bitiş: Hatime başlığıyla verilir. Genel olarak mesnevinin adı, şairi, nerede ve ne zaman yazıldığı gibi bilgiler yer alır. Bazen şairlerin eser hakkındaki değerlendirmelerini de içerebilir.

Bizi Takip Edin

Diyariedebiyat.com ailesi olarak sunduğumuz paylaşım ve içerikleri yakından takip etmek için sosyal medyada bizi takip edin.

📌Facebook grubumuza katılmak için tıklayınız.

📌Telegram grubumuza katılmak için tıklayınız.

📌İnstagram hesabımızı takip etmek için tıklayın.

📌Twitter takip için tıklayınız.