YAZMA TÜR VE TEKNİKLERİ

Yazma Süreci

Yazma; önceden belirlenmiş bir konuda duygu, düşünce ya da hayallerin belli bir düzen ve bütünlük içinde özgün olarak yazıya geçirilmesidir.

Yazma; planlama, bir araya getirme, düzenleme gözden geçirme gibi birçok bilişsel becerinin birlikteliğini gerektiren, üst düzey düşünmeyi sağlayan karmaşık bir süreçtir.

Yazma; hazırlık, planlama, taslak metin oluşturma, düzeltme ve geliştirme, yazılan metni paylaşma gibi aşamaları olan bir süreçtir.

I. Hazırlık:

Yazmanın konu seçme ve planlama aşamasıdır. Bu aşamada yazılacak metnin teması, konusu, amacı, hedef kitlesi ve türü belirlenir. Yazma öncesi hazırlıkta en önemli süreç olup konu ile ilgili düşünceleri fikir üretme ve düzenleme çalışmalarıdır. Burada yapılan plan yazıya geçirilebileceği gibi sadece zihinsel planlama olarak kalabilir.

II. Planlama:

Yazıyı oluşturacak içeriği meydana getiren fikirler, duygular, gözlemler ve yaşantılar aralarındaki ilgi ve önem derecesine göre sıralanır. Bu aşamada metnin ana düşüncesi, buna bağlı yardımcı düşünceler belirlenir ve sıralanır. Yardımcı düşünceleri destekleyen düşünceyi geliştirme yolları belirlenir.

Düşünceyi Geliştirme Yolları konusu için tıklayınız!

III. Taslak Metin Oluşturma:

Düşüncelerin ya da olayların kâğıda döküldüğü aşamadır. Seçilen türe özgü yapı, dil ve anlatım özelliklerine uygun bir taslak metin oluşturulur. Bu aşamada öğrenci; belirlediği amacını, hedef kitleyi ve yazı türünü gözden geçirip değiştirebilir. Yazısı üzerinde değişiklikler yapabilir. Yazıda paragrafları yer değiştirip eksik bıraktığı yerlere yeni kısımlar ekleyebilir.

IV. Düzeltme ve Geliştirme

Taslak metin; paragraflar arası ilişki ve tutarlılık, yazım, noktalama, sayfa düzeni, tür özellikleri, iyi bir anlatımda bulunması gereken özellikler (açıklık, akıcılık, yalınlık, duruluk) vb. açısından gözden geçirilir.
Belirlenen hatalar düzeltilir. Metnin farklı bakış açısıyla değerlendirilmesi için başkalarından yardım alınabilir.

Bu aşamada öğrenci şu etkinlikleri yapabilir:

-Taslağı okur

-Yazım ve noktalama açısından kontrol eder, varsa düzeltir.

-Taslağı arkadaşlarıyla paylaşır.(Bu paylaşma sınırlıdır.)

-Öğretmene danışılır.

-Yazıyı baştan sona gözden geçirilir.

-Metnin içeriği, üslubu ve tür özellikleri gözden geçirilir.

-Yazılan metin açıklık, akıcılık, yalınlık ve duruluk bakımından gözden geçirilir.

V. Yazılan Metni Paylaşma

Yazılan metin çeşitli yollarla (yüksek sesle okuma, panoda sergileme; elektronik ortamlarda, kitap, dergi ve gazetelerde yayımlama, yarışmalara katılma vb.) paylaşılır.

Metne yönelik eleştirilere açık olunur, gerekirse metin çerçevesinde eleştiriler cevaplanır.

Üretilen ve paylaşılan metinlerin yazar olarak sorumluluğu üstlenilir.