Hikâye Türleri
Hikâyeler, olay eksenli veya durum ağırlıklı oluşuna göre sınıflandırılır. Hikâyeler genel olarak olay hikâyesi ve durum hikâyesi olmak üzere ikiye ayrılır
İçindekiler
Hikâye Türleri Nelerdir?
Hikâyeler, olay eksenli veya durum ağırlıklı oluşuna göre sınıflandırılır. Hikâyeler genel olarak olay hikâyesi ve durum hikâyesi olmak üzere ikiye ayrılır:
Olay Hikâyesi:
Fransız yazar Guy de Maupassant (Giy dö Mopasan) tarafından geliştirilen bu hikâye türüne Maupassant tarzı hikâye de denir. Olaylar serim, düğüm ve çözüm bölümleri içinde verilir. Olay hikâyesinde kahramanların ve çevrenin tasvirine önem verilir, okuyucuda merak ve heyecan duygusu uyandırılır.
Olay hikâyelerinde önemli olan olaydır. Olay örgüsü kişi, zaman ve mekâna bağlıdır.
Olay hikâyesinin Türk edebiyatındaki ilk temsilcisi Ömer Seyfettin’dir. Diğerleri:
- Reşat Nuri Güntekin
- Refik Halid Karay
- Yakup Kadri Karaosmanoğlu
- Sabahattin Ali
Olay hikâyelerinde romantizm akımının etkileri görülür. Romantizm, 19. yy.’da Fransa’da ortaya çıkmış, insanı aklıyla ve duygusuyla bir bütün kabul eden bir akımdır. Karşıtlıklara (iyi-kötü, güzel-çirkin) çokça yer verilirken sanatçılar iyi ve güzelden yana olmuştur.
Ayrıca bakınız >> Olay hikâyesi örneği
Durum (Kesit) Hikâyesi
İlk örneklerini Rus yazar Anton Çehov (Anton Çehov) vermiştir. Bu hikâye tarzına “Çehov Tarzı Hikâye” de denir.
Hikâye, günlük hayattan bir kesit sunar. Zaman ve mekân belirsiz olabilir. İnsanların davranışları hayatın akışı içinde verilir. Serim, düğüm, çözüm bölümleri bulunmaz. Hikâye olaya dayanmaz.
Durum hikâyesinde ruhsal çözümlemelere ağırlık verilir, olay ikinci planda kalır.
Durum hikâyelerinde iç konuşmalara sıkça yer verilir. Bunu yazarın okuyucuya anlatmak istediklerini, kahramanın kendi ağzından aktarması şeklinde ifade etmemiz mümkündür. İç konuşmalar çok düzenli ve edebî olmaz. Çünkü bu gerçeklik duygusuna ters düşer.
Durum hikâyelerinde realizmin izleri görülür. Realizmde gerçekler ön plandadır. Gerçekler anlatılırken kişilerin psikolojileri, onların kişiliklerini etkileyen çevrelerinin tanıtımı, içinde bulundukları ortam ayrıntılarıyla verilir.
Modern hikâye olarak da bilinen durum hikâyesinin Türk edebiyatındaki en önemli temsilcileri, Sait Faik Abasıyanık ve Memduh Şevket Esendal’dır.
Ayrıca bakınız >> Durum hikâyesi örneği
Ayrıca bakınız >> Dünya edebiyatından hikâye örneği
Olay ve Durum Hikâyesinin Karşılaştırılması
OLAY HİKÂYESİ | DURUM HİKÂYESİ |
Bir olaya dayanır. | Asıl olan durumlardır veya olayın belli bir bölümüdür. |
Serim, düğüm ve çözüm bölümlerinden oluşan plana bağlı kalınır. | Serim, düğüm ve çözüm bölümlerinden oluşan plana bağlı kalınmaz. |
Merak ögesi ön planda tutulur. | Merak ögesi canlı tutulmaz. |
Hikâye şaşırtıcı bir sonla biter. | Hikâye “bitmemişlik” duygusu uyandıracak şekilde tamamlanır. |